Najwcześniejsze dzieje parafii
Początki chrzecijaństwa na terenie Ziemi Cieszyńskiej datują się na czas powstania w 845 r. państwa wielkomorawskiego. Pierwszy jego władca, książę Rościsław sprowadził wówczas do swojego kraju Cyryla i Metodego, uzyskawszy wcześniej zgodę cesarza bizantyjskiego Michała III i patriarchy Konstantynopolitańskiego Focjusza, zlecając im misję głoszenia Ewangelii wśród Słowian. Po upadku państwa morawskiego, które dało początek chrześcijaństwu na terenach Śląska Cieszyńskiego, ziemie te należały przez pewien okres czasu do diecezji praskiej. Dopiero w 992 r. zwierzchność nad tymi terenami przejął Książę Polan, Mieszko. Równocześnie nastąpiło przejście w zasięg oddziaływania biskupstwa w Poznaniu, z równoczesnym zerwaniem zależności od diecezji praskiej. Śląsk już od tego momentu nie pozostał nigdy zależny od biskupa Pragi, nawet w okresie późniejszego uzależnienia politycznego od Czech.
Po śmierci biskupa Wojciecha nastąpiło uzgodnienie ze stolicą Apostolską zaplanowanej wersji terytorialnego podziału Polski na poszczególne prowincje kościelne. W roku 1000 u grobu biskupa Wojciecha w Gnieźnie erygowana została nowa metropolia gnieźnieńska z podległymi jej biskupstwami, między innymi w Krakowie i Wrocławiu. Można przypuszczać, iż granice nowo utworzonych diecezji pokrywały się z istniejącym wówczas podziałem politycznym Polski. Potwierdzenie najstarszych granic diecezji polskich przekazuje bulla protekcyjna dla biskupstwa wrocławskiego "In eminenti Apostolicae", wydana 23.IV.1155 r. przez papieża Hadriana IV. Według tegoż dokumentu diecezja wrocławska obejmowała wówczas 15 kaszteli i graniczyła z diecezją nitrzańską, ołomuniecką, praską, miśnieńską, gnieźnieńską i poznańską. Teren interesującej nas parafii w Puńcowie należał więc już wówczas do diecezji wrocławskiej.
Istotną zmianą, mającą na celu ułatwienie zarządzania diecezją przez biskupa, było utworzenie na terenie diecezji wrocławskiej archidiakonatów, które miały pełnić rolę pośredniczenia między parafiammi i biskupstwem. Zadanie zarządzania i wizytacji poszczególnych archidiakonatów powierzono od tej chwili archidiakonom, którzy czuwali zwłaszcza nad prawidłowością tworzenia nowych parafii, powstających szczególnie szybko na przełomie XIII i XIV wieku. Śląsk Cieszyński został objęty zarządem kościelnym przez archidiakonat opolski, na którego terenie w 1325 r. znajdowało się 237 parafii, a już w 1386 r. liczba ich wzrosła do 372. Jednak w okresie wcześniejszym, do połowy XII stulecia, sieć parafialna była bardzo rzadka, a funkcję kościołów parafialnych spełniały kaplice grodowe. Najstarszą spośród nich była kaplica benedyktyńska pod wezwaniem św. Mikołaja na zamku w Cieszynie. Stała się ona pierwszym kościołem parafialnym w tym mieście. Na rzecz utrzymania ówczesngo proboszcza, często nazywanego jeszcze kapelanem, biskup wrocławski Wawrzyniec nadał kaplicy uposażenie w postaci miodu, który proboszcz miał odbierać w Koźlu na Dolnym Śląsku. Uposażenie było w tamtych czasach konieczne, gdyż liczba parafian była jeszcze zbyt mała, aby mogła utrzymywać swojego proboszcza.
Jednak wraz z szybko rozwijającą się siecią parafialną powstała konieczność podziału istniejących już archidiakonatów na dekanaty, nazywane w diecezji wrocławskiej archiprezbiteriami. Do najstarszych należą archiprezbiteriaty: oleski, gliwicki, raciborski, żorski i cieszyński, w którym najstarszymi parafiami były: Cieszyn, Simoradz i Stare Bielsko.
W tym okresie dokonuje się również zmiana dotychczasowego prawa własności na patronat kościelny. Polegało to na przejściu na własność osobistą feudała kościoła parafialnego całego majątku kościelnego, praw majątkowych, a nawet ofiar składanych na rzecz parafii przez lud. Odtąd właściciel mógł swobodnie rozporządzać majątkiem kościelnym oraz według własnego uznania zwalniać i powoływać proboszczów kościoła. Prawo stanowiło więc, iż odtąd kościół był uposażony przez fundatora, a konsekrowany przez biskupa na pożytek wszystkich parafian.
Pierwsza wzmianka o Puńcowie pochodzi już wprawdzie z 1154 r., nic jednak nie wiadomo, czy istniała wówczas na tych terenach parafia i czy był tutaj kościół. Fakt istnienia tutejszej parafii nie został potwierdzony przez pochodzący z 1335 r. spis dziesięcin biskupów wrocławskich "Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis", w którym nie wymieniono Puńcowa. Trudno jest więc ustalić datę powstania pierwszego kościoła lub kaplicy na terenie Puńcowa, choć przypuszcza się, iż świątynia mogła już istnieć na terenie wsi przed rokiem 1500. Nie opodal Puńcowa miał być bowiem gród na tzw. "Kurce". Zamieszkujący go władca mógł wybudować swoim poddanym pierwszy drewniany kościół, obejmując równocześnie nad nim patronat kościelny.
Początek XVI w., to okres objęcia władzy na stolicy biskupiej we Wrocławiu przez biskupa Jano V Turzo. Nowy biskup, pochodzący z Krakowa i pełniący dotychczas funkcję rektora tamtejszych akademiii, został przez wrocławian przyjęty nieprzychylnie i traktowany był przez nich jako "obcokrajowiec". Biskup Jan, obejmując w 1506 r. rządy diecezją i widząc zły stan życia moralnego wśród wiernych oraz duchowieństwa, pragnąc jak najszybciej zmiany tej sytuacji, zwołał aż siedem synodów, które miały jak najskuteczniej wpłynąć na podniesienie poziomu życia religijnego i moralnego diecezji.
Na okres rządów w diecezji wrocławskiej tegoż biskupa przypada data budowy w Puńcowie nowego, murowanego kościoła, który stanął w 1518 r. na miejscu starego kościoła drewnianego. Fundatorem nowej świątyni był ówczesny książę cieszyński Kazimierz IV.
Wzniesiony w eopce panującego wówczas gotyku, kościół puńcowski stał się dość charakterystycznym przykładem świątyni wiejskiej tej epoki. Zamożność fundatora pozwoliła na wzniesienie murów zewnętrznych kościoła z kamieni i cegły, które były łączone na zaprawie wapienno-piaskowej. W swoich planach puńcowski kościół jest podobny do świątyń parafialnych w Pawłowicach i w Starym Bielsku. Mając na uwadze specyficzne warunki atmosferyczne panujące w tym regionie, zwłaszcza zaś dużą ilość obfitych opadów atmosferycznych, dach kościoła oraz odpowiadający mu szczyt ściany czołowej wykonano ze znacznym spadkiem. Zwieńczenie murów wewnątrz ścian puńcowskiej świątyni stanowi rzadko spotykane w architekturze sklepienie palmowe, wsparte na wykonanym pośrodku kościoła ośmiobocznym filarze, z namalowaną na nim w dolnej części polichromią, przedstawiającą sceny dziękczynne i pasyjne. Jakkolwiek sklepienie kościoła mogłoby świadczyć o jego wcześniejszym powstaniu, to jednak daty umieszczone na filarze oraz na sklepieniu w prezbitrium, określają jego powstanie na początek XVI w. Podobne sklepienie znajduje się również w pochodzącym z XIV w. kościele Św. Krzyża w Krakowie. Najstarszą częścią puńcowskiego kościoła jest prezbiterium rozszerzone od pn. zakrystią. W bocznej ścianie prezbiterium wykuto kamienne sankramentarium, służące do przechowywania Najświętszego Sakramentu. Zamykane jest ono żelazną kratą, która dawała wiernym możliwość spoglądania i adorowania Najświętszego Sakramentu. Do prezbiterium przylega poszerzona nawa główna, wzniesiona na planie kwadratu, połączona z nim za pomocą ostrego łuku tęczowego. Całość wnętrza świątyni rozjaśniana jest światłem dochodzącym z zewnątrz przez przez wysmukłe okna, zakończone lekko wyostrzonymi łukami. Wszystkie ściany kościoła zostały również wzmocnione od zewnątrz dodatkowymi przyporami.
Nie jest wykluczone że puńcowski kościół przez jakiś czas był budynkiem sakralnym pozbawionym wieży. Przeprowadzone na początku XX w. badania architektoniczn, przed rozebraniem istniejącej wówczas wieży drewnianej, wykazały iż odstęp czasu pomiędzy wzniesieniem murowanego kościoła i dobudowaniem drewnianej wieży był stosunkowo niewielki.
Dowodem i potwierdzeniem na istnienie, jeszcze przed kościołem murowanym na tym miejscu kościoła drewnianego, jest ołtarz pasyjny przeniesiony i umieszczony w prezbiterium nowego. Pochodzi on z około 1450 r. Po zewnętrznej stronie tryptyku namalowanych jest sześć scen pasyjnych, zróżnicowanych znacznie w swej kolorystyce. Występują one w następującej kolejności: Chrystus przed Piłatem, Biczowanie, Cierniem koronowanie, Niesienie krzyża, Chrystus w Ogrójcu, Pocałunek Judasza. Na tylnej stronie deski namalowany jest Chrystus Bolesny, stojący pomiędzy postaciami Matki Bożej i św. Jerzego. Przypuszcza się, iż w ołtarzu istniało jeszcz jedno skrzydło z namalowanymi scenami Ukrzyżowania, Zdjęcia z Krzyża oraz postacią św. Michała, umieszczoną na odwrocie. W swojej formie artystycznej puńcowski tryptyk ukazuje pewne związki śląskiego malarstwa średniowiecznego z malarstwem czeskim oraz szkołą małopolską drugiej połowy XV w.
Niestety, zaraz po zakończeniu wznoszenia nowego kościoła w Puńcowie został on przejęty przez protestantów, dlatego też nie są znane nazwiska katolickich księży, którzy mogliby pełnić posługę duszpasterską przy puńcowskim kościele parafialnym.